Αν το δούμε από θρησκευτικής άποψης, ο νονός και η νονά είναι πνευματικοί γονείς που καθοδηγούν το παιδί ως προς την πίστη του. Είναι ,δηλαδή, οι πνευματικοί του μέντορες και όχι μόνο. Ωστόσο ο ρόλος του νονού έχει γίνει πιο κοσμικός καθώς η θρησκευτική πίστη είναι υποκειμενική για τον καθένα και την οικογένεια του και υπάρχει πλέον μεγάλη ανομοιομορφία ως προς την αντίληψή της.
Ο νονός και η νονά δεν είναι απλά χορηγοί. Είναι πολλά περισσότερα από την αγορά Χριστουγεννιάτικου δώρου και της πασχαλινής λαμπάδας ή ενός σύντομου τηλεφώνηματος στη γιορτή του παιδιού. Είναι τα άτομα που μπορούν να χτίσουν μια σχέση εμπιστοσύνης, παράλληλα με τους γονείς. Είναι τα άτομα που παρέχουν συναισθηματική στήριξη, έχοντας μια αντικειμενική φωνή στη ζωή του παιδιού.
Συνήθως οι γονείς επιλέγουν για νονό κάποιον φίλο ή κάποιον που είναι πολύ κοντά στην οικογένεια. Κάποιες φορές όμως ο νονός επιλέγεται μετά από κοινωνική πίεση ή συμφέρον. Σε αυτή την περίπτωση, είναι δύσκολο να δημιουργηθεί και να διατηρηθεί μια σχέση ανάμεσα στο νονό και το παιδί. Η απουσία ή η αδιαφορία του νονού μπορεί να πληγώνει το παιδί και να το κάνει να νιώθει μειονεκτικά. Είναι εδώ που ταιριάζει το ” αμαρτίαι γονέων παιδεύουσιν τέκνα”.
Το παιδί, μάλιστα, συνειδητά ή ασυνείδητα, αυτοκατηγορείται και θεωρεί ότι είναι δική του υπαιτιότητα η απουσία τους. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, ο γονιός πρέπει αρχικά να το καθησυχάσει, εξηγώντας ότι οι λόγοι της απουσίας δεν οφείλονται σε εκείνο. Σε καμιά περίπτωση μάλιστα, δεν πρέπει να κατηγορήσει τον νονό μπροστά στο παιδί. Αν η απομάκρυνση οφείλεται σε καβγά μεταξύ των ενηλίκων, ο γονιός πρέπει τουλάχιστον να προσπαθήσει να πείσει τον νονό να κρατήσει με κάποιον τρόπο επαφή με το βαφτιστήρι του, ανεξάρτητα με το αν έχει χαλάσει η μεταξύ τους σχέση, καθώς η παρουσία του είναι αναντικατάστατη.
Για να είμαστε, βέβαια, ειλικρινείς, ουδείς αναντικατάστατος! Υπάρχουν περιπτώσεις γονέων που επιλέγουν να ορίσουν ένα νέο πρόσωπο ως νονό ή νονά, μετά την απομάκρυνση του…original, που αναλαμβάνει πλέον τις ηθικές, αλλά και τις υλικές υποχρεώσεις στις οποίες δεν κατάφερε να αντεπεξέλθει ο προκάτοχός του. Σε τέτοια περίπτωση, εξηγούμε την κατάσταση στο παιδί, με λόγια ταιριαστά προς την ηλικία του και φυσικά προσέχουμε διπλά και τριπλά ποιον θα επιλέξουμε ως αντικαταστάτη.
Ο νονός θα πρέπει να επιλέγεται με ιδιαίτερη προσοχή, αν θέλουμε να έχει αληθινή σχέση με το παιδί. Θα πρέπει να υπάρχει αμοιβαία εκτίμηση και εμπιστοσύνη, καθώς και η ωριμότητα να επιλύονται διαφορές ανάμεσα στους ενήλικες έτσι ώστε να μην επηρεάζεται η σχέση του νονού με το παιδί.
Πριν λοιπόν πάρουμε την απόφαση να βαφτίσουμε ένα μωράκι πρέπει να έχουμε πλήρη συνείδηση της ευθύνης που θα αναλαμβάνουμε και να είμαστε έτοιμοι να αφιερώσουμε χρόνο, ουσιαστική επαφή και ανιδιοτελή αγάπη προς το παιδάκι.
Ευάγγελος Ορφανίδης
Κλινικός Ψυχολόγος
